Pek çok kişi tarafından Avrupa resminin en büyük ustası olarak kabul edilen Diego Rodriguez de Silva Velâzquez, çeşitli tarihi, kültürel eserler ve sayısız portre resimlemiş kendine özgü bir Barok sanatçıdır. Avrupa resmi üzerinde diğer pek çok ressamdan daha fazla etkisi olduğuna inanılmaktadır.
Soylu bir Portekiz kuşağından gelen ailenin oğlu olarak Sevilla’da doğan Velâzquez, atölyesi şairlerin, ilim adamlarının ve sanatçıların toplandığı önemli bir sanatçı olan Francisco Pacheco’nun (1564-1644) yanında çıraklık yapmış.
Burada, Raffaello, Michelangelo, Tiziano ve Caravaggio gibi ustalar başta olmak üzere— birçok konuda değerli bilgiler kazanmış. 1617’de Sevilla’daki Aziz Luka Ressamlar Loncası’na kabul edilmiş. 18 yaşında hocasının sanatının üzerine çıkmış.
1623’de IV. Philip’in portresini yapmak üzere İspanya sarayına davet edilmiş. Ortaya çıkan çalışma onun gerçekçi portreler resmetme konusundaki olağanüstü yeteneğini ortaya koymuş. Philip, onu saray ressamlığına getirmiş ve gelecekte kralı resmetme izni olan tek sanatçının o olduğunu ilan etmiş.
24 yaşında, birdenbire ülkenin en önemli ressamı olmuş ve kraliyet malikânesinin teşrifatçısı ve seremoni tasarımcısı gibi diğer görevlerle bu konumunu yaşamı boyu sürdürmüş. Kraliyet sarayına taşınması kraliyet koleksiyonunu görme olanağı sağlamış.
Yaptığı portler canlılığı ile tanınırmış. Hatta bir rivayete göre komutanın portresini karanlıkta gören kral onu gerçekten komutan sanıp konuşmuş ????
Rubens, 1628 yılında diplomatik bir görevle Madrid’e geldiğinde iki sanatçı yakın arkadaş olmuşlar.
Velâzquez 1660’ta 61 yaşında hummadan ölmüş. İnanılmaz renk, ışık ve mekân yaklaşımı nedeniyle ressamların ressamı olarak adlandırılmış ve yüzyıllar boyunca pek çok sanatçı ondan etkilenmiş. Bunların en önde gelenleri Goya, Manet, Whistler ve Picasso’dur.
Velazquez cücelerin resmini cok sık yaparmış . O dönemde kraliyet saraylarında cüceler, soyluların saray eşrafının küçük çocuklarını eğlendirsin, ortamı biraz neşelendirsin diye tutuluyorlarmış. Ancak cücelere insan gözüyle bakılmıyormuş evde beslenen kedi köpek gibiymiş. Bu durumudan hoşlanmadığı için belki de cücelerin resimlerini yapmış.
Lecorbusier, onu kübizmin atalarından biri olarak kabul eder. Bu saptamanın nedenin sanatçının “Nedimeler” ismini taşıyan tablosunda, İspanya kralı IV. Philip’in beş yaşındaki kızı Margarita Teresa, hizmetçileri ve cüceleri ile çevrili olarak tuvalin ortasında duruyor. Velazquez, kendini solda, kral ve kraliçenin dev boyutlarda bir portresini yaparken resmetmiş.
Lecorbusier’in, “ilk kübistlerden” yorumunu getirmesine neden olacak detay ise, tuvalin ortasında ve arkada duran bir ayna.. Bu aynada, kral ve kraliçenin görüntüsü ile küçük margarita’nın başının arkası net olarak seçiliyor. Benzer bir ifadeyi, Jan Van Eyck, “Arnolfini’nin Evliliği” adlı tablosunda da kullanmış ve resmin ortasına Velazquez gibi bir ayna yerleştirerek mekansal uzamı deforme etmiş ve resmin dışında olanı “içeri”ye almış.
Altın, gümüş, mavi, mor ve kırmızı renklerde, bu kalp biçimli kompozisyonunda küçük melekler Meryem’i yukarı, cennete taşır; İsa ve Tanrı başna güllerden bir taç tutarlar ve Kutsal Ruh üzerinde uçar. Parlayan ışıkla ve tenindeki ipeksi tazelikle yıkanmış Meryem, kendi kalbini işaret eder.
Diego Velázquez Eserleri
